Skutki prawne dokonania zgłoszenia podwykonawcy do inwestora

Prawidłowe zgłoszenie podwykonawcy lub dalszego podwykonawcy powinno być istotne nie tylko dla obu stron umowy, lecz szczególnie dla samego zainteresowanego podwykonawcy z uwagi na przepisy dot. bezpośredniej zapłaty wynagrodzenia podwykonawcy.

Zarówno przepisy ustawy z dnia 11 września 2019 r. Prawo zamówień publicznych (Dz. U. z 2024 r. poz. 1320) dalej: „PZP” jak i ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (Dz. U. z 2024 r. poz. 1061) dalej: „KC” przewidują możliwość dokonania bezpośredniej zapłaty wynagrodzenia należnego podwykonawcy, który został zgłoszony do inwestora.

ZGŁOSZENIE PODWYKONAWCY DO INWESTORA NA GRUNCIE PRZEPISÓW KC

Zgodnie z art. 647¹ §  1 KC, inwestor odpowiada solidarnie z wykonawcą (generalnym wykonawcą) za zapłatę wynagrodzenia należnego podwykonawcy z tytułu wykonanych przez niego robót budowlanych w przypadku, gdy umowa z podwykonawcą została zgłoszona inwestorowi przed rozpoczęciem wykonywania przez podwykonawcę robót z niej wynikających i nie spotkała się ze sprzeciwem ze strony inwestora.

Przepisy ograniczają odpowiedzialność inwestora za zapłatę podwykonawcy wynagrodzenia do wysokości wynagrodzenia należnego wykonawcy za roboty budowlane, których szczegółowy przedmiot wynika odpowiednio ze zgłoszenia albo z samej umowy, o których mowa w art. 647¹ § 1 albo 2 KC.

W przypadku dokonania zgłoszenia podwykonawcy i braku zapłaty należnego mu wynagrodzenia przez wykonawcę, po stronie podwykonawcy pojawia się roszczenie o zapłatę wynagrodzenia  wobec inwestora.

ZGŁOSZENIE PODWYKONAWCY DO INWESTORA NA GRUNCIE PRZEPISÓW PZP

Przepisy PZP znacznie szerzej zabezpieczają interesy podwykonawców.

• Po pierwsze, w przypadku ziszczenia się określonych w ustawie przesłanek, przewidują płatność bezpośrednią na rzecz podwykonawcy lub dalszego podwykonawcy. Powyższe rozwiązanie stanowi niejako „rozszerzenie” solidarnej odpowiedzialności wyrażonej w KC.
• Po drugie, odnoszą się nie tylko do podwykonawców realizujących roboty budowlane, ale także dostawy lub usługi.

WZAJEMNA RELACJA PRZEPISÓW KC I PZP

Zgodnie z art. 465 ust. 8 PZP do zasad odpowiedzialności zamawiającego, wykonawcy, podwykonawcy lub dalszego podwykonawcy z tytułu wykonanych robót budowlanych stosuje się przepisy KC, jeżeli przepisy PZP nie stanowią inaczej. Mając na uwadze, że regulacje PZP nie dot. skutków prawnych w postaci solidarnej odpowiedzialności inwestora za zapłatę wynagrodzenia, lecz powodują powstanie odmiennych, dodatkowych – w stosunku do wynikających z KC – skutków prawnych mających na celu zabezpieczenie wynagrodzenia podwykonawców wraz z prawem potrącenia wypłaconych kwot z wynagrodzenia należnego wykonawcy oraz kształtujące uprawnienie zamawiającego do odstąpienia od umowy w sprawie zamówienia publicznego w przypadku wielokrotnego dokonywania bezpośredniej zapłaty podwykonawcy lub dalszemu podwykonawcy, lub konieczność dokonania bezpośrednich zapłat na sumę większą niż 5% wartości umowy może stanowić podstawę do odstąpienia od umowy, należy stwierdzić, iż nie zachodzą sprzeczności pomiędzy nimi, a postanowienia zawarte w PZP stanowią lex specialis w stosunku do uregulowań zawartych w przepisach KC. Postanowienia dot. płatności bezpośredniej zawarte w PZP nie wyłączają obowiązywania postanowień zawartych w art. 647¹ KC. PZP nie odnosi się do skutków prawnych, które przepisy KC łączą z wyrażeniem zgody przez inwestora na realizację robót przez podwykonawcę, czyli do powstania solidarnej odpowiedzialności inwestora za zapłatę wynagrodzenia podwykonawcy (art. 647¹ § 1 KC).

Podsumowując, wyrażenie przez zamawiającego zgody na projekt umowy o podwykonawstwo, której przedmiotem są roboty budowlane oraz niezgłoszenie pisemnego sprzeciwu wobec przedłożonej umowy o podwykonawstwo, której przedmiotem są roboty budowlane powoduje powstanie odmiennych, dodatkowych w stosunku do przewidzianych w KC, skutków prawnych.

Autor

Katarzyna Latecka

Zobacz profil