Joanna Presz-Król
Radca prawny, partner zarządzający Kancelarii Prawnej Pieróg & Partnerzy.
Zobacz profil
Przepisy rozporządzenia Ministra Rozwoju, Pracy i Technologii z dnia 20 grudnia 2020 r. w sprawie podmiotowych środków dowodowych oraz innych dokumentów lub oświadczeń, jakich może żądać zamawiający od wykonawcy określają w przypadku zamawiających klasycznych zamknięty katalog dokumentów jakich Zamawiający może żądać od wykonawców na potwierdzenie spełnienia warunków udziału w postępowaniu. Zgodnie z tymi przepisami weryfikując doświadczenie wykonawcy zamawiający może, co do zasady, żądać wykazu osób, usług, robót oraz referencji. Jednolite orzecznictwo Krajowej Izby Odwoławczej i Sądu Okręgowego od lat stoi na stanowisku, że Zamawiający nie może formułować szczególnych wymagań dla treści referencji gdyż nie jest to dokument, który pochodzi od wykonawcy i trudno oczekiwać aby jego treść była kształtowana na cele każdego potencjalnego postępowanie przez 3 lub 5 letni okres ważności doświadczenia.
Interpretacji tej nie można jednak zastosować do wykazu usług, dostaw czy robót, który stanowi oświadczenie własne wykonawcy. Także praktyka zamawiających w tym zakresie jest różna gdyż każdy z nich samodzielnie tworzy wzory tych dokumentów szczegółowo, w zależności od warunku lub przedmiotu postępowania precyzując jakie informacje powinny znaleźć się w tym wykazie.
Coraz częściej poza informacjami wprost wynikającymi z treści rozporządzenia o dokumentach m.in. dot. wartości, przedmiotu, dat wykonania i podmiotów, na rzecz których zamówienia zostały wykonane, zamawiający żądają pewnych dodatkowych informacji np. sposób wykonania, dane teleadresowe podmiotów, na rzecz których zostały wykonane itp.
Właśnie na kanwie takich dodatkowych wymagań w dniu 25 czerwca 2024 r. wydany został przez Sąd Okręgowy w Warszawie – XXIII Wydział Gospodarczy Odwoławczy i Zamówień Publicznych wyrok (sygn. akt XXIII Zs 59/24), który zasługuje na uwagę.
W sprawie tej skarżący twierdził, że Zamawiający nie miał prawa żądać szczegółowych informacji o odbiorcy końcowym usługi, w tym danych teleadresowych umożliwiających kontakt z tym odbiorcą. Usługa bowiem była wykonana przez Skarżącego jako podwykonawcę i z jego perspektywy podmiotem odbierającym usługę jest inny podmiot niż odbiorca końcowy i to dane tego podmiotu powinny być zamieszczone w wykazie usług.
Zamawiający reprezentowany przez r.pr. Joannę Presz-Król z Kancelarii Pieróg &Partnerzy twierdził natomiast, że z uwagi na charakter usługi, określonym w warunku, nie jest możliwa weryfikacja spełnienia warunku udziału w postępowaniu bez wiedzy o odbiorcy końcowym, gdyż jego charakter, skala i rodzaj działalności determinuje doświadczenie wykonawcy w realizacji usług określonych w warunkach. Sąd Okręgowy w Warszawie zgodził się z argumentacją Zamawiającego uznając, że treść wykazu nie narusza przepisów ustawy Pzp ani aktów wykonawczych na jej podstawie wydanych.
Wyrok ten wart jest uwagi tak wykonawców jak i Zamawiających dlatego, że Sąd podjął się wytyczenia pewnej granicy poza którą dodatkowe wymagania zawarte w wykazie należałoby uznać za niezgodne z ustawą Pzp.
Zgodnie z uzasadnieniem Sądu Okręgowego żądanie szczegółowych informacji o doświadczeniu wykonawcy w zakresie odpowiadającym warunkowi udziału w postępowaniu „należy ocenić jako przejaw dbałości o wydatkowanie środków publicznych w ramach postępowania o udzielenie zamówienia publicznego”. Sąd również zauważył, że z uwagi na treść art. 128 ust. 5 ustawy Pzp „żądanie tychże danych sprzyja sprawniejszemu prowadzeniu postępowania o udzielenie zamówienia publicznego, gdzie niejednokrotnie Zamawiający operują środkami, które muszą zostać wydatkowane w określonym czasie pod rygorem ich utraty.” Jedynie w sytuacji, gdy wykonawca wykaże, że nie jest w stanie pozyskać informacji żądanych przez zamawiającego lub z jakiś przyczyn nie może ich przekazać żądanie informacji o odbiorcy końcowym lub danych teleadresowych takiego podmiotu będzie uznane za niezgodne z ustawą Pzp, w tym zasadą proporcjonalności.
Oznacza to, że kwestionując wymagania przedstawienia określonych informacji w wykazie wykonawca powinien wykazać, że żądanie tych informacji w jakikolwiek sposób utrudnia wykonawcy jego udział w postępowaniu lub jest nieproporcjonalne, gdyż nie odnosi się do warunku. Nie wystarczy stwierdzić, że rozporządzenie o dokumentach nie przewidziało wprost możliwości żądania określonych informacji. Sąd Okręgowy opowiedział się bowiem za celowościową i funkcjonalną wykładnią tego przepisu.
Zamawiającego z sukcesem w tym postępowaniu skargowym reprezentowała r. pr. Joanna Presz-Król.
